Bij het creëren van woonplekken voor mensen houden we vaak weinig tot geen rekening met de natuurlijke omgeving. En dat terwijl dit nu belangrijker is dan ooit. Als het aan ons ligt, woont en leeft iedereen in balans met de natuur en haar ecosystemen. Want alleen dan voorkomen we het verdere uitsterven van de natuur en haar organismen. En dat is van belang, want die organismen hebben wij als mens nodig om te overleven. Kortom: woon- en leefomgevingen moeten we natuurinclusief bouwen en transformeren tot holistische ecosystemen.
De betekenis van een holistisch ecosysteem
Volgens het holisme hangt alles met elkaar samen. Voor een holistische geneeswijze houdt dat bijvoorbeeld in dat een genezer kijkt naar het hele individu, in plaats van naar één onderdeel. Dit kan ook met je woon- en leefomgeving. Dan kijk je niet alleen naar het huis, maar ook naar de omgeving waar dat huis staat. Je kijkt naar het geheel. Op die manier creëer je een holistisch ecosysteem, waardoor binnen en buiten met elkaar in balans is.
‘Hoe realiseren we een win-win situatie, in plaats van een win-lose?’
Deze manier van denken begint al bij de bouwtekeningen van een nieuwe woning. Je neemt de omgeving van die toekomstige woning mee in de tekeningen. Welke planten, bomen en dieren leven daar? En hoe kunnen we zo natuurinclusief bouwen, dat deze organismen daar kunnen blijven leven? Of misschien zelfs een bijdrage kunnen leveren aan het wooncomfort van jou als mens? Kortom: hoe realiseren we een win-win situatie, in plaats van een win-lose?
Manieren om natuurinclusief te bouwen
Het wordt de bouw niet altijd even makkelijk gemaakt om duurzaam te bouwen, door de vele regels binnen het Bouwbesluit. Maar toch zijn er ook binnen dit bouwbesluit veel verschillende manieren op zo’n holistisch ecosysteem te creëren en natuurinclusief te bouwen. Gras of sedum op je dak zorgt voor een goede isolatie, mede door de warmte-absorberende vermogen hiervan. Een groene, diverse tuin is ook van belang. Dit is een fijne leefomgeving voor allerlei dieren, die zo belangrijk zijn om ons ecosysteem draaiende te houden. Met nestkasten bij je woning faciliteer je een huis voor vogels (denk aan zwaluwen en vleermuizen), die jou weer afhelpen van insecten als muggen, vliegen en wormen. Heb je last van slakken? Dan is het slim om egels te lokken met struiken, bomen en andere bedekkende stukjes landschap. Die bomen zorgen bij jou in de zomer voor schaduw en isolatie van je huis. In de winter straalt de zon juist bij je naar binnen door de kale takken.
Als laatst moeten we ook niet vergeten dat wij mensen veel gelukkiger én gezonder zijn met een beetje groen om ons heen (interessante onderzoeken daarover vind je hier). Zo zijn er nog veel meer mogelijkheden om een holistisch ecosysteem te creëren, vol met win-win situaties!
In de derde aflevering van De Wereld van Morgen op NPO (vanaf +/- 39 minuten) verteld Marjan Kleijns, directeur The Green Village, over alle experimenten die zij doen in Delft. Ze benoemt een systeem dat het warme water dat je in je woning verbruikt recycled om je huis mee te verwarmen. Daarnaast verteld ze over de ZOAK bestrating, wat staat voor Zeer Open Afval Keramiek. Deze tegels worden gemaakt van keramisch afval en absorberen regenwater. De onderbouwsystemen waar de ZOAK in verwerkt worden, voeren regenwater af en geven het gelijkelijk af aan de grond. Zodra de temperatuur stijgt, kan dat water weer via de bestrating verdampen. En dat zorgt voor verkoeling, wat zeker in de steeds langere hittegolven welkom is. Ideaal voor steden, waar de temperatuur in de zomer vaak een stuk hoger ligt dan op het platteland.
Waarom natuurinclusief bouwen zo belangrijk is
De natuur was hier eerder dan wij en heeft ons onwijs veel te bieden. Sterker nog: wij kunnen niet zonder de natuur. Maar de natuur kan niet overleven, als wij blijven leven zoals we nu leven. In de afgelopen jaren sterven diersoorten en andere organismen in een rap tempo uit. Dat benadrukt David Attenborough ook maar weer in zijn nieuwste documentaire ‘A Life On Our Planet’. En neem een voorbeeld aan bijen. Deze beestjes zijn enorm belangrijk voor ons als mensen, maar we maken het hen erg moeilijk om te overleven.
‘Wij kunnen niet zonder de natuur. Maar de natuur kan niet overleven, als wij blijven leven zoals we nu leven.’
Gelukkig kunnen we ook op positieve manier invloed uitoefenen op de natuur en alles wat in haar leeft. We zijn niet superieur aan de natuur, maar gelijk aan elkaar. We moeten in en met de natuur leven, in plaats van onszelf boven haar plaatsen, zoals in de afbeelding hieronder. En dat is precies wat we realiseren met het creëren van holistische ecosystemen en natuurinclusief bouwen.
Het studio ECO logo
Wij hebben de vorm van ons logo niet zomaar gekozen. De hexagoon staat voor één zeshoekige cel in een bijenraat. Bijenraten hebben een onwijs stevige structuur, die van twee kanten in elkaar schuift. Aan zo’n stevige structuur werken wij ook met ons bedrijf. Daarnaast staat de cirkel in het midden voor het bevruchte eitje. Dat is de start van een nieuw leven, net zoals wij graag starten met innoverende projecten. Daarnaast zien wij het ook als the circle of life, en hier holistisch aan bijdragen zit in ons DNA verweven.
Inspirerende holistische ecosystemen
Gelukkig zijn wij niet de enigen die op deze manier naar de wereld en holistische leefwijze kijken. Al deze voorbeelden inspireren ons om te blijven doen wat we doen. Wie weet inspireert het jou om ook natuurinclusief te bouwen.
- Hartenboeren is een perfect voorbeeld. Peter en Angelique wonen met hun twee kinderen in een volledig off grid tiny house, op een terrein waar zij veel teruggeven aan mens én natuur. Ze helpen mensen herstellen in de natuur die zij daar deels zelf aanleggen. Hun ecologische moestuin en het voedselbos groeien hard, en daarmee de natuur en haar organismen.
- Ook Heijmans werkt hard aan biodiversiteit in de bouw. Jan Willem Burgmans, senior adviseur Landschap en Ecologie bij Heijmans, laat elk bouwkavel graag achter met meer biodiversiteit. Om de natuur te helpen, maar ook om onze eigen toekomst veilig te stellen.
- Voor stichting RAUM realiseerden we verschillende installaties in hun circulaire pand in Utrecht. In dit gebouw voegden ontwerpers Overtreders W een tuinkas toe, die zichzelf volledig verwarmd aan de hand van het zonlicht dat naar binnen schijnt. De warmte blijft hangen door zwarte zakken aan de muur.
- Een paar maanden terug hielpen wij Thijs en Sabine met het renoveren van hun schuur. Die fungeert nu als workshop- en inspiratieruimte, maar ook als huisje voor veel verschillende beestjes! Denk aan vleermuizen, torren, kevers en meer insecten.
- Studio DRIFT is nog zo’n voorbeeld. Deze kunstenaars maken toffe kunstwerken, met de natuur en haar kennis als inspiratie. Deze combineren ze met de moderne technologieën van vandaag. Het doel van DRIFT is om te leren van de onderliggende mechanismen van de aarde, en onze connectie daarmee te herstellen.